Represje wobec palestyńskich studentów na izraelskich uczelniach

Palestyńczycy na izraelskich uniwersytetach:

Represje po 7 października

Po 7 października 2023 r. Izrael rozpoczął szeroko zakrojoną operację militarną w Strefie Gazy, uzasadniając ją odpowiedzią na brutalny atak Hamasu na izraelskich cywilów ^{1 2}. W związku z tymi wydarzeniami palestyńscy obywatele Izraela doświadczyli nasilonych prześladowań politycznych oraz ograniczeń w zakresie wolności słowa i zgromadzeń. Te represje, realizowane przez rząd Izraela, instytucje państwowe oraz skrajnie prawicowe ugrupowania doprowadziły do sytuacji, w której Palestyńczycy z Izraela nie mogą swobodnie wyrażać swoich poglądów, nawet w Internecie, z obawy przed konsekwencjami. W efekcie, w samym Izraelu głosy sprzeciwu wobec wojny są skutecznie tłumione ^{3 4 5}.

Przykładem takich działań jest nakładanie kar dyscyplinarnych na palestyńskich studentów przez izraelskie uniwersytety, często na podstawie postów w mediach społecznościowych. Ponieważ uniwersytety nie mają ku temu odpowiedniej podstawy prawnej, instytucje te naruszają podstawowe prawa studentów, w tym prawo do sprawiedliwego procesu oraz wolność słowa, które są niezbędne do pełnej realizacji prawa do edukacji. Stowarzyszenie Studentów Arabskich oszacowało, że do 25 marca 2024 r. około 160 palestyńskich studentów studiujących w 36 różnych instytucjach doświadczyło działań dyscyplinarnych ze strony izraelskich szkół wyższych. Spośród nich, 124 studentów zwróciło się o pomoc do organizacji Adalah (Centrum Prawne do Spraw Mniejszości Arabskiej w Izraelu, współpracujące z ONZ), która reprezentowała 95 osób, zapewniając im pomoc prawną na różnych etapach procesu dyscyplinarnego. Spośród 124 studentów, którzy zwrócili się o pomoc do Adalah, 8 otrzymało listy informujące o natychmiastowym wydaleniu z uczelni bez przeprowadzenia wcześniejszego procesu dyscyplinarnego ⁶. Dopiero po interwencji Adalah wszczęto formalne postępowania i zmieniono status tych studentów z wydalonych na zawieszonych. W 58 przypadkach uczelnie zawiesiły studentów przed jakimkolwiek procesem dyscyplinarnym, a w kolejnych 58 przypadkach nie doszło ani do wydalenia, ani do zawieszenia studentów przed procesem. Postępowania dyscyplinarne skutkują sankcjami, takimi jak wydalenie z uczelni i zawieszenie, co znacząco utrudnia palestyńskim studentom dostęp do edukacji. Na dzień 25 marca 2024 r., 83 procesy zostały zakończone, w 11 przypadkach rozmowy się rozpoczęły, ale nie zostały zakończone, w 4 przypadkach przesłuchania zostały zaplanowane, ale jeszcze się nie odbyły, a w 1 przypadku termin rozprawy nie został jeszcze ustalony (dane te obejmują 4 dodatkowe sprawy, w których pomoc prawną zapewniało Adalah). Spośród 83 zakończonych spraw, 35 zakończyło się uniewinnieniem, 3 zostały zamknięte z powodu decyzji studenta o zawieszeniu studiów w danej instytucji, 11 zakończyło się nałożeniem kar edukacyjnych (takich jak nakaz opublikowania listu z przeprosinami, prace społeczne, dodatkowe kursy karne, projekty społeczne), 8 zawieszeniem na semestr lub krócej, 15 zawieszeniem na rok, a 11 zawieszeniem na ponad rok lub trwałym wydaleniem ⁷.

W większości z tych spraw palestyńscy studenci zostali objęci postępowaniem dyscyplinarnym za wyrażanie solidarności z narodem palestyńskim w Strefie Gazy. Oskarżenia często dotyczyły postów, które nie miały nic wspólnego z wojną czy Hamasem lub próbowały jedynie tłumaczyć kontekst ataków z 7 października bez ich usprawiedliwiania, oraz postów cytujących wersety z Koranu. Izraelskie instytucje akademickie w wielu przypadkach klasyfikowały jako popierające terroryzm opinie w jakikolwiek sposób krytyczne wobec trwającej ofensywy, potępiające brutalność i nieproporcjonalność odwetu IDF (Sił Obronnych Izraela), a także powszechną dehumanizację Palestyńczyków oraz opinie, które określały trwająca ofensywę mianem ludobójstwa lub czystki etnicznej. Porównywanie trwającej ofensywy do wojny w Ukrainie w celu wskazania na niekonsekwencję działań i postaw państw Zachodu traktowano w ten sam sposób ⁶.

Jednym z najbardziej obrazowych przykładów jest sprawa studentki Izraelskiego Instytutu Technicznego Technion w Hajfie, która została aresztowana pod zarzutem rzekomego sympatyzowania z organizacją terrorystyczną w związku z postem na Instagramie. Studentka opublikowała zdjęcie szakszuki, bliskowschodniego dania na bazie jajek, z podpisem „wkrótce zjemy szakszukę zwycięstwa” zakończonym emotikoną flagi palestyńskiej. Jak tłumaczyła zatrzymana, wpis miał na celu obwieszczenie sukcesu w przygotowaniu tego posiłku, gdyż była znana wśród znajomych z nienajlepszych zdolności kulinarnych. Izraelscy studenci, którzy zobaczyli ten post, złożyli skargę do organu dyscyplinarnego uniwersytetu. W konsekwencji, studentka została zawieszona oraz aresztowana przez policję i przetrzymana przez noc w więzieniu. Dzięki interwencji organizacji Adalah udało się odrzucić wniosek sędziego o przedłużenie pobytu w więzieniu o tydzień, co spowodowało, że spędziła w więzieniu tylko jeden dodatkowy dzień ⁸.

Kolejnym wartym odnotowania przypadkiem jest sprawa studenta, który stanął przed komisją dyscyplinarną z powodu postu na portalu społecznościowym, w którym podważał narrację promowaną przez izraelskie media, jakoby atak Hamasu był zupełnie niesprowokowany. W swojej wypowiedzi zwrócił uwagę na 56-letnią okupację oraz 17-letnią blokadę Strefy Gazy. Student starał się wyjaśnić przyczyny ataku, nie usprawiedliwiając go, i cytując między innymi oświadczenie sekretarza generalnego ONZ o podobnej treści. Komisja dyscyplinarna odrzuciła opartą na tych argumentach obronę studenta, uznając, że „teoretyczno-filozoficzna” dyskusja nie była istotna, a „szkoda polega na tym, jak czytelnicy interpretują post, a nie na intencji autora”, kładąc nacisk na domniemane odczucia czytelników. Komisja całkowicie zignorowała czyn będący formalnie przedmiotem oskarżenia: identyfikację z organizacją terrorystyczną. Student został początkowo zawieszony na rok, ale po interwencji Adalah kara została zredukowana do obowiązku uczestniczenia w dodatkowym kursie.

Innym przykładem jest sprawa studenta, który wrzucił na media społecznościowe zdjęcie Palestyńczyka siedzącego wśród zrujnowanych budynków w Strefie Gazy, opatrzone emotikoną złamanego serca. Został on zawieszony na rok oraz stracił stypendium, co może negatywnie wpłynąć na jego przyszłą edukację ⁶.

Minister edukacji Yoav Kish poparł działania dyscyplinarne podejmowane przez instytucje akademickie przeciwko palestyńskim studentom. W oficjalnym liście minister edukacji zaapelował, aby instytucje edukacyjne zawieszały lub usuwały każdego studenta i pracownika, który „popiera brutalne akty terroryzmu wymierzone w Izrael”; zachęcał również władze akademickie do zgłaszania takich osób na policję ⁹. W odpowiedzi na ten list, przewodniczący Narodowego Związku Izraelskich Studentów (National Union of Israeli Students, NUIS) zaznaczył, że od 7 października 2023 r. studiujący Izraelczycy są stale wystawieni na kontakt z licznymi postami wyrażającymi poparcie dla terroryzmu. Zadeklarował dążenie do natychmiastowego usunięcia studentów publikujących takie treści z uczelni. Ponadto wyraził uznanie dla Niemiec i Francji za wprowadzenie zakazu wywieszania palestyńskich flag i zobowiązał się do wytrwałego żądania od ciał decyzyjnych wprowadzenia takich przepisów w Izraelu ¹⁰.

Wiele izraelskich instytucji akademickich wydało oficjalne oświadczenia, w których deklarują „zero tolerancji dla wspierania terroryzmu”, i rozpoczęło zawieszanie lub wydalanie studentów, zwłaszcza palestyńskich, których posty wyrażają palestyńską tożsamość lub solidarność z Palestyńczykami w Strefie Gazy ¹¹. Kilka publicznych i prywatnych szkół wyższych (College of Management, Nof HaGalil College, Tel-Hai Academic College, Ruppin Academic Center i Technion) przyznało się do składania na policję skarg na własnych studentów, które skutkowały aresztowaniem lub postawieniem tychże studentów w stan oskarżenia ⁶.

Od 7 października 2023 r. odnotowano także wzmożoną liczbę aktów agresji Żydów wobec osób należących do mniejszości palestyńskiej. 28 października 2023 r. ponad stu izraelskich cywili pochodzenia żydowskiego wkroczyło na teren kampusu Kolegium Akademickiego Netanya (Netanya Academic College) w środkowym Izraelu i zgromadziło się pod akademikiem. Tłum ten skandował nienawistne hasła i domagał się wydalenia palestyńskich studentów z akademika. Hasła takie jak „śmierć Arabom” czy „niech twoja wioska spłonie” są tylko niektórymi z przykładów rasistowskich i nienawistnych sloganów. Akty przemocy zostały udokumentowane na nagraniach wideo, na których widać, że niektóre osoby uczestniczące w demonstracji posiadały broń i próbowały wejść do budynku, w którym schronili się atakowani studenci. Po kilku godzinach policja eskortowała studentów ukrytych w budynku, podczas gdy izraelscy agresorzy próbowali atakować samochody, którymi Palestyńczycy byli wywożeni z akademików. Ewakuowani studenci zostali na stałe usunięci z akademików, a na ich miejsce zakwaterowano Żydów. Żaden z uczestniczących w zamieszkach Żydów nie został ani zatrzymany, ani przesłuchany ^{12 13}.

Palestyńscy studenci muszą mierzyć się również z falą nienawiści ze strony żydowskich studentów, która przejawia się w się przemocy słownej, nienawistnych wpisach w mediach społecznościowych, wysyłanych im prywatnie pogróżkach oraz realnym fizycznym zagrożeniu. W odpowiedzi na skargę palestyńskiego studenta dotyczącą pogróżek od żydowsko-izraelskiego studenta, Technion stwierdził, że wypowiedzi online są poza jego jurysdykcją dyscyplinarną. W tej sprawie Technion rozróżnił prywatne zachowanie od zachowania związanego ze studiami. Jednak od 7 października 2023 r. niezwiązane z Technionem posty palestyńskich studentów są nieprzerwanie traktowane jako podlegające jego władzom dyscyplinarnym. To stanowisko ukazuje dyskryminacyjne wykorzystanie uprawnień dyscyplinarnych przez izraelskie instytucje akademickie ⁶.

Podsumowując, od czasu ponownej eskalacji konfliktu 7 października 2023 r. krytyczne głosy palestyńskich studentów są uciszane, a oni sami są dyskryminowani oraz zagrożeni bezpośrednimi aktami przemocy. Jak wykazano powyżej, w Izraelu pełna ochrona praw i zasad demokratycznych przysługuje wyłącznie obywatelom żydowsko-izraelskim, a uniwersytety nie są miejscem przyjaznym dla Palestyńczyków i uniemożliwiają im swobodną ekspresję własnych poglądów i tożsamości, co znacznie nasiliło się po 7 października. To zaprzecza wartościom wolności akademickiej oraz przeczy tezie, jakoby izraelskie uniwersytety były obrońcami i reprezentantami wolności słowa w Izraelu.